Μια σπουδαία παρακαταθήκη στον κόσμο της γαστρονομίας και της οινολογίας άφησε φεύγοντας ο μοναχός Επιφάνιος Μήτος, ο Μυλοποταμινός, ο Αρχιμάγειρας του Αγίου Όρους.
Ο μοναχός Επιφάνιος ήταν λαμπερός άνθρωπος, αυτόφωτος. Όσοι είχαν σταθεί έστω και λίγο πλάι του είχαν την ευλογία να κατανοήσουν την πηγαία γαλήνη, την πολύτιμη αξία της απλότητας και την απενοχοποίηση της ευχαρίστησης όταν αυτή πηγάζει από την αλήθεια της τίμιας ύλης. Τον σεβασμό και την εκτίμηση για όσα προσφέρει η πλάση και καλλιεργεί ο άνθρωπος, χωρίς πολλά και περιττά. Να τρως ευχάριστα και να λες Δόξα τω Θεώ!
Μέσα από την εμπειρία του και τις δράσεις του, δίδασκε στους ανθρώπους, στους επαγγελματίες και στους ερασιτέχνες μάγειρες, στους νέους και στα παιδιά, τα μυστικά διατροφής της Αθωνικής Πολιτείας, τη σοφία της μοναστηριακής, Αγιορείτικης κουζίνας που μαγειρεύεται μόνο τρία υλικά, όχι από τα σύγχρονα και βιαστικά αλλά από τα λιτά, τα ουσιαστικά.
Θαλασσινό όταν δεν είναι περίοδος νηστείας, χορταρικά και βότανα, λάδι και οίνος σε αφθονία «γιατί το κρασί είναι τρόφιμο, δεν πίνεται για απόλαυση» (πηγή: Τα Νέα). Με ένα νταβά, ζωηρή φωτιά και μία κουτάλα απέδειξε ότι η βαθιά γεύση μπορεί να μιλάει από μόνη της, να σβήνει την πείνα, να χορταίνει, να ηρεμεί το σώμα και την ψυχή.
Και τη γνώση αυτή την μοίρασε απλόχερα στους πάντες, συμμετέχοντας σε διεθνή συνέδρια γαστρονομίας, σε ατελείωτες ώρες μαγειρικών επιδείξεων, σε σχολές μαγειρικής. Πάντα χαμογελαστός, καλοσυνάτος αστείος, ανοιχτόμυαλος και σύγχρονος.
Πολυπράγμων, δημιουργικός και παραγωγικός καλλιεργούσε αμπέλια, παρήγαγε κρασί, μαγείρευε για λίγους και για πολλούς, όλα με μελέτη, μέθοδο και οργάνωση.
«Στα πανηγύρια πρέπει να μαγειρέψεις για πολύ κόσμο, κάποιες φορές πάνω από 1.000 άτομα. Για να τα βγάλεις πέρα, δεν αρκεί να έχεις γνώσεις μαγειρικής. Πιο πολύ πρέπει να είσαι διοικητής, να διευθύνεις 20 ανθρώπους – ένας να σου κάνει λάθος, σου έχει καταστρέψει το φαγητό». (πηγή: Καθημερινή)
Σε νεαρή ηλικία, μελέτησε την χιλιόχρονη αμπελουργική ιστορία της περιοχής και φύτεψε το πρώτο αμπέλι και ξεκίνησε να ασχολείται επαγγελματικά. Λίγα χρόνια μετά, με μεγάλο κόπο, έχτισε το οινοποιείο όπου άρχισε να εμφιαλώνει το κρασί, που μέχρι πρότινος διέθεταν χύμα στο Άγιο Όρος, φτάνοντας σήμερα να τυποποιεί περί τις 70.000 φιάλες. Με τη δράση του έγινε άξιο μελέτης το μικροκλίμα του Αγίου Όρους και ότι αυτό μπορεί να παράγει και να το κάνει διαφορετικό και ξεχωριστό.
Ο μοναχός Επιφάνιος το 2008 εξέδωσε το βιβλίο «Μαγειρική του Αγίου Όρους» (εκδόσεις Σύγχρονοι Ορίζοντες) που έχει μεταφραστεί σε 8 γλώσσες, μεταξύ αυτών Αγγλικά και Ρώσικα για τους ξένους προσκυνητές. Εκατόν είκοσι έξι συνταγές, οι πλέον αντιπροσωπευτικές απ’ όσες συνηθίζουν οι μοναχοί του Αγιωνύμου Όρους, από τη δίαιτα των οποίων αποκλείονται τα κρέατα, λευκά και κόκκινα. Οι μοναχοί του Αγίου Όρους επί διακόσιες ημέρες τον χρόνο νηστεύουν, οπότε ανάλογο είναι και το διαιτολόγιό τους.
Υπήρξε μέλος της Λέσχης Αρχιμαγείρων Βορείου Ελλάδος. Το 2016 στο παγκόσμιο συνέδριο αρχιμαγείρων «Worldchefs Congress & Expo», που έγινε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, παρουσίασε τη μαγειρική του Αγίου Όρους σε 1.600 σεφ από όλον τον κόσμο.
Από το 2018 αρθρογραφούσε για το περιοδικό «Γαστρονόμος» της Καθημερινής. Το καλοκαίρι του 2020 η Καθημερινή εξέδωσε ένα βιβλίο με συνταγές του με τίτλο «Η καλοκαιρινή κουζίνα του Αγίου Όρους από τον Μοναχό Επιφάνιο».
