Τι είναι το Θέατρο Σκιών
Το θέατρο σκιών είναι ένα από τα αρχαιότερα είδη θεατρικού θεάματος. Το θέατρο σκιών παίζεται κυρίως με ημιδιαφανείς ζωγραφισμένες εικόνες συνήθως πάνω σε ταπερ αλλά και σε δέρμα και σε άλλα ημιδιάφανα υλικά, τις λεγόμενες φιγούρες. Ο καραγκιοζοπαίκτης χειρίζεται τις φιγούρες μπροστά από μία άσπρη οθόνη, συνήθως ένα τεντωμένο άσπρο σεντόνι (μπερντές), που φωτίζεται από πίσω. Έτσι ο θεατής ξεχωρίζει εύκολα τα περιγράμματα των εικόνων ή ανάλογα την κατασκευή τους ξεχωρίζει και τα χρώματα.
Για την διαχείριση των φιγούρων χρειάζεται ειδικές λαβίδες που είναι επάνω σε καίρια σημεία και προσφέρουν την αίσθηση της ευλυγισίας και της ζωντάνιας. Πολλές φορές η παράσταση συνοδεύεται από μουσικά από ζωντανή ορχήστρα για να γίνει πιο ωραία.
Η ιστορία του Θεάτρου Σκιών
Οι ρίζες του Θεάτρου Σκιών είναι τόσο παλιές, που xάνονται στα βάθη των αιώνων, όμως όλα δείχνουν ότι κατάγεται από την Ασία. Ξέρουμε πως στην Αρχαία Ελλάδα η ιέρεια των Ελευσίνιων μυστηρίων κρατούσε ξόανο πάνω στο κεφάλι της, ενώ μπροστά της υπήρχε πανί πάνω στο οποίο προβαλλόταν η σκιά της. Η ανάπτυξη του όμως έγινε στην Ινδία, γύρω στα 200 π.Χ. ενώ στην Κίνα, εμφανίζεται γύρω στα 200 μ.Χ. από ένα μάγο, που για να παρηγορήσει τον Βασιλιά που έχασε τη γυναίκα του, αναπαριστάνει τη σκιά της, πίσω από μια οθόνη.
Στην αρχή το θέατρο σκιών είχε Θρησκευτικό χαραχτήρα και οι παίκτες ήταν ιερείς, ενώ τα έργα και οι φιγούρες, ήταν θεότητες, ή Δράκοι. Αργότερα έπαψε να είναι αποκλειστικά θρησκευτική τέχνη, και οι φιγούρες, πήραν ανθρώπινη μορφή και κίνηση. Το Θέατρο Σκιών ήκμασε σε πολλά άλλα μέρη της Ανατολής όπως το Μπαλί, Ιάβα, Καμπότζη , Ταϊλάνδη, Τυνησία, Μαρόκο, Αλγερία κλπ.
Απ` όλες τις Αραβικές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, μόνο η Αίγυπτος μας παρέχει τα πρώτα τεκμήρια για Θέατρο Σκιών, στις αρχές του 20ου Αιώνα.
Ο ρόλος της Θεάτρου στην εκπαίδευση
Ο γενικός σκοπός της διδασκαλίας του Θεάτρου είναι: «να ενθαρρυνθούν οι μαθητές ώστε να αναπτύξουν ικανότητες και κλίσεις για να μπορέσουν να λειτουργήσουν αρμονικά τόσο ως αυτόνομες προσωπικότητες όσο και μέσα στην ομάδα. Ειδικότερα επιδιώκεται: η ενθάρρυνση της δημιουργικής έκφρασης, η γνωριμία του παιδιού με τον εαυτό του, η συνεργασία και η αρμονική ένταξή του στην ομάδα, η ανάπτυξη των φυσικών και διανοητικών ικανοτήτων και η καλλιέργεια του ψυχικού κόσμου, η διαμόρφωση αισθητικής – καλλιτεχνικής αντίληψης και κριτηρίου και η παραγωγή καλλιτεχνικού προϊόντος (οι μαθητές ως δέκτες και δημιουργοί), η γνωριμία με άμεσο τρόπο με καλλιτεχνικά – πολιτιστικά επιτεύγματα τόσο της πατρίδας του όσο και των άλλων πολιτισμών, η απόκτηση συγκεκριμένων γνώσεων για το θέατρο και τις άλλες τέχνες, καθώς και για τη σχέση τους με τον πολιτισμό και την κοινωνία, η δημιουργική ανάπτυξη των εκφραστικών δεξιοτήτων του μέσα από το λόγο και τη γλώσσα, η δημιουργική πρωτότυπη παραγωγή δραματικών κειμένων, η γνωριμία της ιστορίας των ιδεών και ρευμάτων στο χώρο της Θεατρικής Τέχνης, που συνέβαλαν στην εξέλιξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού, και η κατανόηση της αξίας της διαπολιτισμικής και πολυπολιτισμικής αγωγής, η συλλογική καλλιτεχνική δημιουργία (θεατρική παράσταση), η άμεση ενεργοποίηση, η συμμετοχή και η παρέμβαση του μαθητή στη διδακτική διαδικασία, η παραγωγική διασύνδεση των γνωστικών αντικειμένων μέσα από τις εφαρμογές του δράματος, καθώς και η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη».
Ο ρόλος του Θεάτρου Σκιών με την εισαγωγή του στην εκπαιδευτική διαδικασία
Μέσα από το Θέατρο Σκιών, αλλά και γενικότερα μέσα από την τέχνη, ο μαθητής σε επίπεδο στάσεων και αυτογνωσίας γνωρίζει τον «Άλλον» (το διαφορετικό) κάτι που αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για να τον σεβαστεί, μπαίνει στη θέση του «Άλλου», αποκτά δηλαδή ενσυναίσθηση, γνωρίζει την ίδια τη ζωή και δομεί το σύστημα αξιών του μέσα από τη ζωή του «Άλλου», προσαρμόζεται ευκολότερα στην κοινωνική πραγματικότητα και κατανοεί την πολυπλοκότητα των φαινομένων της, κατανοεί τον εαυτό του και συνειδητοποιεί τις ανάγκες του. Επίσης σε γνωστικό επίπεδο και σε επίπεδο ικανοτήτων, ο μαθητής καλλιεργεί τη στοχαστική ικανότητα και τη δημιουργική του σκέψη (ερμηνεία συμβόλων, αναγνώριση σχέσεων, διατύπωση άποψης και πρωτότυπων ιδεών), αναπτύσσει ερευνητική διάθεση, αντιλαμβάνεται τις συνδέσεις που διέπουν τα διάφορα γνωστικά αντικείμενα, τα οποία διδάσκονται στο σχολείο (διαθεματική προσέγγιση της γνώσης), ενδυναμώνει την παρατήρηση, ενισχύει τις γνώσεις του και εξελίσσει την αισθητική του αντίληψη.
Η προσφορά του Θεάτρου Σκιών στις νέες ηλικίες
Το Θέατρο Σκιών ως παιδαγωγικό μέσο προσφέρει στα παιδιά πολλά και χρήσιμα ερεθίσματα τόσο σε ψυχοσυναισθηματικό όσο και σε νοητικό επίπεδο. Η εισαγωγή του στην εκπαιδευτική διαδικασία εμπλέκει το παιδί/μαθητή τόσο νοητικά όσο και συγκινησιακά, σωματικά, γλωσσικά και κοινωνικά. Είναι γενικά αποδεκτό μάλιστα πως η γνώση, το συναίσθημα, η επιστήμη και η ψυχική καλλιέργεια βρίσκονται σε αλληλεπιδραστική, δυναμική και συμπληρωματική σχέση.
Μέσα από το Θέατρο Σκιών το παιδί βιώνει τον χώρο του φανταστικού, του συμβολικού και του πραγματικού, απαραίτητα στοιχεία για την ολοκληρωμένη ανάπτυξή του. Μέσα από την εικονική πραγματικότητα που επίσης βιώνει, παρακολουθώντας μια παράσταση της συγκεκριμένης μορφής θεατρικής τέχνης, αναπτύσσει διάφορους αμυντικούς μηχανισμούς, όπως η ενσυναίσθηση –η οποία ήδη αναφέρθηκε- η ταύτιση, η αναπλήρωση, η μετάθεση, η μεταφορά κ.λπ. Επίσης μέσα από τη γρήγορη εναλλαγή αντίθετων συναισθημάτων που νιώθει, όπως φόβος-τόλμη, λύπη-χαρά κ.λπ., το παιδί αυξάνει τη συγκινησιακή του ένταση. Μέσα από την εναλλαγή του πραγματικού με το μαγικό/υπερφυσικό στοιχείο το παιδί ξεφεύγει από την
καθημερινή πραγματικότητα και μεταβαίνει σε έναν μαγικό κόσμο, ικανοποιώντας έτσι μια ανθρώπινη ανάγκη η οποία είναι συνυφασμένη με την αναζήτηση της αλήθειας. Τέλος, μέσα από την ταύτισή του με τους ήρωες το παιδί αφομοιώνει τους κοινωνικούς κανόνες και τους κώδικες, τη νοοτροπία και την ηθοτροπία του κοινωνικού συνόλου, τις αξίες, τις απαγορεύσεις, τα ιδανικά και γενικότερα τη δομή και τη λειτουργία της κοινωνίας.
Μάθετε Περισσότερα Για Τη Σχολή Βρεφονηπιοκομίας- Εργοθεραπείας του ΙΕΚ PRAXIS
Δείτε Τα Επερχόμενα Σεμινάρια Βρεφονηπιοκομίας – Εργοθεραπείας του ΙΕΚ PRAXIS
